Türkiye Cumhuriyeti 101. Yaşında: Cumhuriyet Nasıl Kuruldu?
Türkiye, tarih boyunca üzerine kurgulanan senaryolarla parçalanmaya çalışıldı. Ancak, 101 yıl önce, kendi idare biçimini belirledi. Cumhuriyet'in ilanı, yedi düvele karşı yürütülen kahramanlık mücadelesinin en önemli simgesi haline geldi. Peki, Mustafa Kemal Atatürk, Cumhuriyet'in inşası yolunda hangi stratejileri izledi? İşte Türkiye'nin Kurtuluş Mücadelesi ve Cumhuriyet
Manastır Askeri İdadisi'nden Balkan Savaşı'na, Trablusgarp’tan Çanakkale’ye kadar uzanan bir mücadele süreci yaşadı. Hayalindeki tek şey Türk milleti ve vatanı oldu. Tüm ömrünü, vatan topraklarını işgalcilerden kurtarma mücadelesine adadı.
Kurtuluş Meşalesinin Yakılması
Mustafa Kemal Atatürk, Samsun'a atmış olduğu ilk adımla kurtuluş meşalesini ateşlemiştir. Birinci Dünya Savaşı sonrasında Türk halkı, kurtuluş yollarını arıyordu. Samsun'a çıkışı, bu kurtuluşun yolunu açan bir dönüm noktası oldu. Öncelikle kongrelerin toplanması, ardından Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin kurulması ve peş peşe kazanılan zaferler, Cumhuriyet'e giden yolda önemli adımlardı. Her zaman cephenin ön safında bulunan Atatürk’ün liderliği dikkat çekiyordu.
Cumhuriyet Fikrinin Gelişimi
Atatürk, Cumhuriyet düşüncesini Harp Okulu'ndaki öğrencilik döneminde şekillendirdi. Okuyarak ve araştırarak bu fikrini derinleştirdi. 1907'de Makedonya'da 3. Ordu’dayken Cumhuriyet fikrini daha da zenginleştirdi. O yıllarda bu düşünceyi ifade etmek cesaret gerektiriyordu. Türk milletine duyduğu güven, onun ideallerine ulaşmasında önemli bir etken oldu.
Cumhuriyet'in İlanı ve Halkın Sesi
Türk devletinin bağımsızlığı, Lozan Antlaşması ile uluslararası alanda tanındı. Ancak, hükümet sistemine yönelik tartışmalar sürüyordu. Mevcut yönetim işlevsel olmaktan çıkmıştı ve işleyiş zorluklarla doluydu. Atatürk, çözümün Cumhuriyet’te olduğunu görüyordu.
Cumhuriyet’in Resmi İlanı
Zamanla atılması gereken tüm adımlar tamamlandı ve geriye sadece Cumhuriyet'in ilan edilmesi kaldı. 29 Ekim 1923'te Meclis toplandı ve anayasa değişikliği görüşmelerine başlandı. Akşam saatlerinde kabul edilen değişiklikle birlikte Meclis’te “Yaşasın Cumhuriyet” sesleri yankılanıyordu. Cumhuriyet'in ilanı, 101 pare top atışıyla dünyaya duyuruldu.
Atatürk'ün İlk Cumhurbaşkanı Olması
Gizli oylama sonucunda 158 milletvekilinin oyunu alarak Gazi Mustafa Kemal Paşa, yeni Türk Cumhuriyeti’nin ilk cumhurbaşkanı seçildi. Cumhuriyet'in ilanı, milletin yönetime katılma hakkını resmen elde etmesini sağladı.
