Bireysel Emeklilik Sistemi’nde (BES) işverenlerin çalışanlarını BES’e dahil etmesine olanak sağlayan otomatik katılım sistemi, 2017 yılında başlatılmıştı.
Bu sistemde, çalışanların maaşlarından yüzde 3 kesinti yapılarak, BES’e aktarılmakta ve çalışanlar istedikleri takdirde sistemde kalabilmekte veya sistemden çıkabilmekteydi.
TES NASIL İŞLEYECEK?
TES, emeklilikte yaşanacak gelir düşüşünü önlemek, çalışma hayatındaki yaşam kalitesini korumak ve bireysel tasarrufları teşvik etmek amacıyla tasarlanmış bir sistem olarak planlandı.
Sistem kapsamındaki tüm çalışanlar önce karma TES’e dahil olacak, daha sonra isteyenler isteğe bağlı TES’e geçebilecek. Yasanın yürürlüğe girmesiyle birlikte çalışanların kıdem tazminatına ilişkin geçmiş hakları aynen muhafaza edilecek.
Çalışanın bu tarihten önceki kıdem tazminatına ilişkin hakları garanti altına alınarak karma TES’e geçiş sağlanacak. Kıdem tazminatını hak ederek işten ayrılan çalışan, geçmiş kıdem tazminatını alabilecek, ayrıca yeni sisteme bir aktarım gerçekleştirilmeyecek.
Kıdem tazminatı sisteminde brüt ücretinin yüzde 8, 33’ünü kıdem tazminatı olarak alan işçi, karma TES’te yüzde 5, 33’ü kıdem tazminatı, yüzde 3’ü işveren katkısı olmak üzere toplamda yüzde 8, 33’lük hakkını koruyacak. Yüzde 3’lük işveren katkısı bireysel fon hesabında biriktirilecek.
Mevcut durumda çalışan istifa ettiğinde yüzde 8, 33’lük kıdem hakkının tamamını kaybederken, karma TES’te bireysel fon hesabındaki yüzde 3’lük hakkını saklı tutabilecek. Çalışanların karma TES’e geçmeden önceki kıdem tazminatı hakkı da güvence altında olduğundan herhangi bir hak kaybına uğramayacak.
EMEKLİLİK YAŞI VE SÜRESİ NE OLACAK?
TES ikinci basamak emeklilik sistemi olarak düzenlendi. Bu nedenle Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) bünyesindeki birinci sütun emeklilik sisteminden ayrıştırıldı. Çalışan emeklilik yaşına geldiğinde SGK’dan emekli olacak, ayrıca 60 yaşına geldiğinde TES kapsamında ikinci emekli maaşını almaya hak kazanacak. Kişi, iki emekli maaşını da herhangi bir kesinti veya oransal azalma olmaksızın aynı anda alabilecek. İsteğe bağlı TES kapsamında bireysel fon hesabında biriken para, çalışanın bazı istisnalar hariç her durumda ve aynı iş yerinde 1 yıldan fazla çalışması şartıyla işten kendisi ayrılması halinde de elde edeceği bir hak olacak.
Tamamlayıcı emeklilik yaşının 60 olarak belirlendiği ancak emekli olmak için herhangi bir süre koşulunun olmadığı sistemde, çalışanın bireysel fon hesabındaki birikime emeklilik yaşını doldurduğunda ulaşabileceği belirtildi.
Yani 5 yıl çalışan da 30 yıl çalışan da 60 yaşını doldurduğunda bireysel fon hesabındaki birikim kapsamında ödeme alabilecek.
