Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki, İller Bankası Macunköy Tesisleri'nde, Kahramanmaraş depremlerinden etkilenen illerin hızla ayağa kaldırılması ve afetzedelerin evlerine kavuşmalarına ilişkin "Yerinde Dönüşüm" projesinin detaylarını açıkladı.
Bakan Özhaseki'nin açıklamalarından öne çıkan başlıklar:
"4 tane kırmızı çizgimiz var"
Eğer biz yerinde dönüşümü sağlayabilirsek şehirlerimizde hayat yeniden canlanacak, iç dinamikler harekete geçecek, o güzelim şehirlerimiz yeniden ayağa kalkarak geçmişteki günlerine dönecek. Burada Bakanlığımız denetiminde birkaç yıl sürecek bir faaliyetten bahsediyorum. 4 tane kırmızı çizgimiz var. Bunu her fırsatta ifade ediyoruz. Bu kırmızı çizgilerden taviz vermemiz mümkün değil.
"Fay kırıklarının üzerinde yapı olmayacak"
Fay kırıklarının ve hatlarının bulunduğu yerlerde bir daha asla yapılaşma olmayacak. Bilim adamları genellikle 60 metrelik ende bir yerde yapı yasağı getirilmesini söylüyorlar. Bilim insanlarının söylediği gibi fay kırıklarının üzerinde yapı olmayacak, yasak gelecek.
"Zeminde sıvılaşma olan yerlerde bir daha yapı yapılmayacak"
Zeminde sıvılaşma olan yerler var. Bunu Adıyaman Gölbaşı'nda çok net görüyoruz. Bina içine çöküyor, sıvının geldiği yere doğru yatıyor. Zeminde sıvılaşma olan yerlerde bir daha yapı yapılmayacak, oralar boşalacak. Mecburen rekreasyon alanı olarak kullanılacak.
Dere yataklarında yapılaşmaya düzenleme
Dere yataklarına da bundan sonra yapı yapılması mümkün değil. Bunlarla ilgili de cezai bir takım müeyyideler Meclis'e gelecek zaten. Bizim dikkat edeceğimiz bir şey, kendi kontrolümüzde yapacağımız ve götüreceğimiz bu işlerde gerek mühendislik hesaplamalarında, hizmetlerinde, gerekse daha sonraki inşaat yapım aşamasında sıfır toleransla devam edeceğiz.
Konutlar için 500 bin lira, dükkanlar için 250 bin lira hibe
Yerinde dönüşümle ilgili inşaat maliyetlerini de hesaplayarak kredi ve hibe bölümleri geliştirdik. Özellikle vatandaşlarımız kendi aralarında bir araya geldiklerinde gerek tek katlı gerekse birden fazla katlı konutlar yapmak istediklerinde ki yarıdan bir fazlasıyla bir araya gelmesiyle buna izin vereceğiz. Ortak bir hesap açıp bu hesapta konutlar için hibe olarak 500 bin lira, dükkanlar için 250 bin lira orada nakdi yardımda bulunacağız.
Yine afetzede vatandaşlarımızın konutlarının büyüklüğüne göre 500 bin lira ile 800 bin lira, dükkanlar için ise 250 bin lira ile 500 bin lira arasında kredi vermeye devam edeceğiz. Yani somutlaştıracak olursak, brüt 100 metrekarelik bir ev için 500 bin lira hibe, 500 bin lira kredi vereceğiz. Eğer 150 metrekareye kadar olan büyüklükte konut sahibi, evlerini yapmak isterse yerinde dönüşüm için kendi bulunduğu yerde rahatça yapabilsin diye 500 bin lira hibe vermeye devam edeceğiz, 700 bin lira kredi vereceğiz. Eğer 150 metrekareden büyükse evi, 500 bin lira yine hibe verilecek, 800 bin lira da kredi vereceğiz.
Dükkan ve iş yerleri için ise hibenin dışında dükkanın büyüklüğüne göre 500 bin liraya kadar 250 bin liradan başlamak üzere biz kredi vermeye devam edeceğiz.
Krediler faizsiz, 2 yılı ödemesiz, 10 yıl vadeli olacak
Bir taraftan hibe vereceğiz, bir taraftan kredi vereceğiz ki bir an önce oradaki konutlar yapılsın, herkes evlerine, sevdikleri muhite dönsünler diye. Buradaki krediler 2 yıl ödemesiz, 10 yıl vadeli olacak ve faiz sıfır. Böyle olunca bu kredinin de çok büyük bir işe yarayacağını hepimiz söyleyebiliriz.
Bu paraları nasıl vereceğiz biz Bakanlık olarak? Hak ediş karşılığı vereceğiz. İş başlayacak, devam edecek, biz arkasından hibe ve kredi olarak düşündüğümüz rakamları orada vermeye devam edeceğiz.
Grafikler: Nursel Cobuloğlu / TRT Haber
